Teek verwijderen

Een teek die al in de huid vastzit, moet zo snel mogelijk worden verwijderd, maar wel op een goede manier. De reden hiervoor is met name dat teken ziekteverwekkers bij zich kunnen dragen, waaronder de Borrelia-bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Er zijn echter veel misverstanden over de manier van verwijderen.

Actiepunten teek verwijderen uit de huid

• Gebruik een tekenvorkje (O’Tom), -tang of –lepeltje (speciaal voor teken!)
• Probeer de teek zo dicht mogelijk op de huid bij de kop beet te pakken en niet in het lichaam van de teek te knijpen. (zie afbeeldingen verderop de pagina)
• Trek vervolgens de teek voorzichtig recht uit de huid.
• Irriteer de teek niet met olie, alcohol of vuur e.d., dit verhoogt mogelijk de kans op besmetting!
• Desinfecteer het bijtwondje na verwijdering van de teek met bijvoorbeeld Aloe Vera veterinary spray.
• Desinfecteer na gebruik het teken gereedschap bijvoorbeeld met de desinfectiespray van Safe4.
• Hoe sneller en zorgvuldiger verwijderd, hoe kleiner de kans op besmetting.

Misverstanden over het verwijderen van een teek

Er is veel onduidelijkheid en tegenstrijdigheid over het verwijderen van teken. Volgens sommige bronnen moet een teek absoluut niet worden gedraaid, terwijl andere bronnen juist melden dat de teek alleen moet worden gedraaid, en er niet aan moet worden getrokken.
Een misverstand is dat teken zich in de huid zouden schroeven, en in de tegenovergestelde richting kunnen worden uitgeschroefd. Teken schroeven zich niet in de huid, en kunnen dan ook niet worden uitgeschroefd. Echter, aangezien de hypostoom (steeksnuit) een soort weerhaakjes heeft, zou een licht draaiende beweging verwijdering mogelijk makkelijker kunnen maken. Draaien verhoogt waarschijnlijk wel de kans dat de hypostoom afbreekt. Over het wel of niet draaien van de teek, en met of zonder daarbij te trekken, bestaat onduidelijkheid.

Een ander misverstand is dat teken zouden loslaten als ze worden geïrriteerd met vuur, of door er in te prikken of te knijpen. Teken proberen te stikken door er iets overheen te smeren werkt ook niet. Alle methoden waarbij de teek wordt geïrriteerd, geven de kans dat de teek juist extra speeksel produceert of de maaginhoud uitbraakt, waarin zich ziekteverwekkers zouden kunnen bevinden. Met de vingers een teek weghalen of met een gewone brede pincet geeft ook een kans dat er in de teek wordt geknepen en wordt dan ook afgeraden.

Als de teek niet goed verwijderd is

Als de teek niet goed verwijderd is, zodanig dat de teek gedeeltelijk verwijderd is, dan ligt het eraan hoe groot het deel is dat is blijven zitten. Als alleen de hypostoom (steeksnuit) of delen ervan achter blijft, dan zorgt dat waarschijnlijk niet of nauwelijks meer voor risico’s op een infectie; wel kan het de huid irriteren. Verwijder dit zoals je een splinter zou verwijderen, bijv. met een gesteriliseerde pincet of naald. Door de beetplek nat te maken, kunnen de monddelen ook uit de huid komen.
Maar als de kop van de teek blijft zitten, dan kunnen zich daarin nog de speekselklieren bevinden, met mogelijk ziekteverwekkers. Er is dan dus nog steeds een potentieel risico op besmetting! Probeer het kopstuk daarom alsnog te verwijderen en als het niet lukt, raadpleeg dan een dierenarts.

Wat te doen met verwijderde teken?

Ga de teek niet pletten, dit geeft het risico dat ziekteverwekkers uit de teek vrij komen. Spoel teken ook niet door de wc. Als je de teek wilt testen op de aanwezigheid van Borrelia of andere mogelijke ziekteverwekkers, bewaar de teek dan in een afsluitend doosje/kokertje o.i.d. Als je een teek weg wil gooien, gooi dan het (met plakband goed afgesloten) doosje/kokertje buitenshuis bij het vuilnis. Je kan de teek ook tussen dubbelgevouwen plakband doen en dit weggooien. Met plakband kan je ook teken verwijderen die op de huid of op kleding lopen, en het niet goed lukt om de teek met een vinger of een klein voorwerp weg te tikken.
Wat zijn de symptomen van de ziekte van Lyme?

De ziekte van Lyme geeft meestal geen of vage klachten:

De symptomen kunnen direct optreden na infectie, maar het kan ook jaren duren voordat de hond ziek wordt! De rode plek (erythema migrans) die bij de mens vaak (maar niet altijd!) gezien wordt rond de tekenbeet bij de ziekte van Lyme wordt bij honden vaak niet gezien en ook het ontstaan van een bult op de plaats van de tekenbeet is geen aanwijzing voor de ziekte van Lyme.

Hoe stellen we de diagnose ziekte van Lyme?

Op basis van de klinische symptomen, het verhaal van de eigenaar en bloedonderzoek kan de diagnose gesteld worden. Bloedonderzoek op antilichamen tegen de bacterie leveren in het acute stadium vaak negatieve resultaten omdat er nog geen antilichamen gevormd zijn. Herhalen van het bloedonderzoek na enkele weken kan dan zinvol zijn.

Wat is de behandeling van de ziekte van Lyme?

De behandeling bestaat uit het toedienen van antibiotica waarbij doxycycline het middel van eerste keus is. De behandelingsduur is minimaal 2-3 weken en de meeste honden reageren vrij snel op de behandeling. Alleen wanneer de ziekte vrij laat behandeld wordt kunnen er chronische klachten zoals kreupelheden of nierschade overblijven. Ook zijn er dieren die wel opknappen van de kuur maar de bacterie niet geheel kwijt raken, de hond blijft drager. Deze dieren kunnen weer klinische klachten krijgen wanneer de weerstand daalt (stress, ziekte, bepaalde medicijnen).

Loop ik zelf risico op de ziekte van Lyme wanneer mijn hond of kat besmet is?

In principe niet. De bacterie wordt alleen overgedragen via een teek. Technisch gesproken zal een besmette teek van uw hond moeten komen die vervolgens bij u als eigenaar bloed moet gaan zuigen.

Meer informatie op tekenradar.nl

Als men is gebeten door een teek of een erythema migrans heeft, dan kan men dit melden op tekenradar.nl. De melding wordt toegevoegd aan een kaart met tekenbeten en ook wordt zo bijgedragen aan onderzoek naar tekenbeten. Met het onderzoek via Tekenradar.nl wil men o.a. te weten komen hoe vaak mensen na een tekenbeet een erythema migrans of een andere vorm van de ziekte van Lyme krijgen, en hoe vaak dit leidt tot ernstige gezondheidsklachten.